ดอกบัวในเมืองพุทธ ตอน ชีวิต
ชีวิต (Life)
ความไม่แน่นอนของ ชีวิต คือ ความแน่นอนของธรรมชาติ เรื่องนี้เป็นสิ่งที่ทุกชีวิตไม่สามารถที่จะหนีหรือพ้นจากความเป็นจริงของธรรมชาติข้อนี้ไปได้ ตามที่องค์สัมมาสัมพุทธเจ้าได้ค้นพบสัจจะธรรม ได้อธิบายไว้ในอนัตตลักขณสูตร ที่ได้กล่าวถึงสิ่งต่างๆที่ไม่มีความมั่นคง ถาวร มีการเปลี่ยนแปลงเสมอ และยังชี้ว่าสิ่งใดที่มีการเปลี่ยนแปร อยู่ตลอดเวลา สิ่งนั้นไม่สมควรเข้าไปยึดถือหรือมั่นใจว่ามันจะอยู่อย่างถาวรไม่เปลี่ยนแปลงเพราะจะทำให้เราเกิดความทุกข์ ซึ่งทำให้เราพ้นจากทุกข์นั้นได้ด้วย
ถ้าจะยกตัวอย่างให้เห็นกันชัด เราจะสามารถเห็นได้ในทุกวันๆ สมัยก่อนนั้นเรายังเด็กร่างกายเราตัวเล็กๆ เที่ยวเล่นตามประสาสนุกสนานตามนิสัย พอเวลาผ่านไปเราโตขึ้นกลายเป็นวัยรุ่นนี้ร่างกายเราเปลี่ยนไปเติบโตขึ้น แขนขายาวขึ้น หน้าตาแก่ขึ้น เป็นต้น ความเป็นเด็กของเราหายไปไหน ร่างกายที่ตอนนั้นตัวเล็กๆหายไปไหน พออายุมากเข้าไปผิวพรรณที่เคยงดงามก็จะเริ่มเสื่อม เราถึงต้องสรรหาครีมต่างๆมาทาเพื่อไม่ให้มันเสื่อมเร็วชะลอมันไม่ให้มันเปลี่ยนแปลงไป บางคนถึงขนาดซื้อครีมทาผิวแพง ทาหน้าดีๆเรียกได้ว่าบำรุงผิวเพื่อไม่ให้มันเสื่อมไปนั้นเอง แต่กฎของธรรมชาติไม่มีสิ่งใดคงทนถาวร ผิวที่เคยนิ่ม เรียบสวยงามก็จะเสื่อมลงไปตามกาลเวลา
สิ่งนี้คนที่รับไม่ได้ก็พยายามทำทุกอย่างให้มันสวยงามเช่นเดิม บ้างคนยอมแลกกับความเจ็บปวดเพื่อที่จะทำให้มันดูสวยงาม ไม่ยอมให้มันมีร่องรอย ความเสื่อม สุดท้ายก็ห้ามไม่ได้เพราะ ธรรมชาติ นั้นมีความเปลี่ยนแปรและมีความเสื่อมเป็นธรรมดา ตรงนี้เป็นจุดที่หลายๆรับไม่ได้ ลองเรียกสาวๆสักคนว่า ป้า ยาย ดูสิ มองตาเขียวกันทีเดียว แม้ว่าจะอายุ 30+ ปี แล้วก็ตามแต่ก็ไม่ยอมให้ใครเรียกแบบนั้นหรอก อันนี้เข้าใจเพราะว่าคนเราไม่ยอมแก่หรอก ซึ่งผมเองก็ไม่ยอมแก่แต่ผมยอมรับความเสื่อมของร่างกายครับ ร่างกายแก่จริงยอมรับแต่ใจยังวัยรุ่นอยู่นะ
แต่ตัวอย่างข้างต้นก็ทำให้เห็นแล้วว่าเราหนีไม่พ้นกฎธรรมชาติข้อนี้ไปได้ไม่ใช่แค่ร่างกายอย่างเดียวเท่านั้น ยิ่งเป็นความรู้สึกนึกคิดแล้วยิ่งมีการเปลี่ยนแปลงอย่างมากมายจนนับไม่ถ้วยเลย ลองดูความคิดตัวเองเอาก็ได้ ภายใน 1 นาทีคิดกี่เรื่องเปลี่ยนแปลงที่ครั้ง ลองนิ่งสงบแล้วดูความคิดตัวเองครับเป็นอาจารย์สอนเราได้ดีเลยทีเดียว ถ้ามีคนที่เราไม่ชอบขี้หน้ามาทำดีกับเรา เราก็จะคิดว่าทำแบบนี้ต้องมีนัยไม่ดีแน่ๆ แต่ถ้าเป็นคนที่เราชอบมาทำดีกับเรา เราจะคิดว่าเขาเป็นคนดีขึ้นมาทันที (ทั้งที่การกระทำเหมือนกันทุกอย่างนะ)
เมื่อเป็นเช่นนี้เราจึงควรเข้าใจในธรรมชาติของสิ่งทั้งหลายและใช้ ชีวิต ร่วมกับกฎธรรมชาติข้อนี้ให้ได้ เราจะมีความสุขมากแต่ถ้าเราไม่สามารถอยู่กับธรรมชาติข้อนี้ เราจะมีความทุกข์มาทีเดียวเปรียบเสมือนคนที่ถือของหนักแต่ไม่ยอมวางก็ต้องเหนื่อยต่อไป เผลอถือหรือแบกของหนักมากๆ เจ็บตัวเป็นของแถมอีก แต่การที่คนเราจะยอมรับว่าการเปลี่ยนแปลงเป็นเรื่องของธรรมชาติส่วนมากจะเป็นพวกมีประสบการณ์ทางโลกมาเยอะ ถ้าเป็นคนอายุน้อยส่วนใหญ่ก็จะมีบุญเก่ามาก่อนทำให้เห็นสัจจะธรรมในข้อนี้เข้าใจง่าย แถมยังปรับตัวให้เข้าถึงธรรมะข้อนี้ได้ดีอีกด้วย (มีน้อยมากเท่าที่ได้พบเจอมา)
แล้วทำอย่างไรจึงจะยอมรับในกฎของการเปลี่ยนแปลงข้อนี้ได้ ขอแนะนำเป็นแนวทางคร่าวนะครับท่านใดมีแนวทางอื่นที่ดีกว่าก็ยินดีด้วยครับ
- ทำใจให้ยอมรับกับการเปลี่ยนแปลงทุกวินาที
ข้อนี้สำคัญมากๆเพราะการที่เราทำใจและยอมรับกับการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นตลอดเวลาจะทำให้เราเป็นคนไม่ประมาทในการใช้ชีวิตอีกด้วย ยิ่งเกี่ยวกับความเป็นตายผู้ใดสามารถยอมรับการเกิด แก่ เจ็บ และตายได้ ผู้นั้นจะไม่โศกเศร้าเสียใจมากนัก แม้จะเจ็บปวดแต่ในเวลาไม่นานก็จะหายเศร้าโศกแล้วจะทำใจได้อย่างไรบ้างคนเป็นห่วงลูกหลาน สมบัติเงินทอง ลาภ ยศ สรรเสริญ ฯลฯ ให้เรามั่นมองการสิ่งรอบตัวเราแล้วคิดพิจารณาถึงความเปลี่ยนแปลงไม่ว่าจะเป็นคำพูด ความคิด สภาพทางอารมณ์ ฯลฯ ทั้งของตัวเราเองและผู้อื่นจากนั้น ให้คิดว่าทุกอย่างที่เราได้ยิน ได้เห็น ได้สัมผัสนั้น ล้วนแต่มีการเปลี่ยนแปลงเสมอไม่ว่าจะดีหรือร้าย คนเราไม่มีถ้าด่าได้ทั้งวัน ต้องมีสงบปากแน่ ไม่มีใครทำงานแล้วไม่ผิดพลาดหรอกต้องมีวันพลาดแน่นอนคนเราไม่มีวันอยู่ในตำแหน่งสูงๆตลอดชีวิตสักวันต้องตกต่ำแน่ถ้าทำตัวผิดศีลธรรม คนที่เรารู้จักวันนี้ยังคุยอยู่พรุ่งนี้อาจจะหัวใจวายตายก็ได้ (กรณีผมเจอมากับตัวเลย) และยังมีอีกหลายเหตุการณ์ที่ทำให้เราสามารถนำมาพิจารณาได้อีก ทำซ้ำไปเรื่อยๆไม่ต้องเร่งรีบสำหรับผู้ยังมีอายุน้อย ส่วนคนอายุมากเร่งได้ให้เร่งพิจารณานะครับเพราะไม่มีความแน่นอนในชีวิตเลยเราเลย สุดท้ายมีความตายรอเราอยู่ - ถ้าเราสูญเสียอะไรไปจากชีวิตหรือมีการเปลี่ยนแปลงในชีวิตที่รับไม่ได้ ลองพูดคุยกับคนที่เคยผ่านประสบการณ์เดียวกัน
คนเรามักจะเปิดใจกับคนที่คล้ายกับเรา เรียกได้ว่า ทฤษฎีข้อนี้ใช้ได้ดีในกรณีที่เราสูญเสียของรัก ไม่ว่าจะเป็นพ่อ แม่ พี่ น้อง คนรัก สิ่งของ เราลองได้คุยกับใครสักคนที่คล้ายกับเราจะทำให้เรารู้สึกดีขึ้นและยอมรับการสูญเสียสิ่งนั้น อาจจะไม่ใช่แค่คุยครั้งเดียวคนเดียวกัน เปลี่ยนคนคุยได้ คุยหลายครั้งก็ได้จนกว่าใจเราจะยอมรับการเปลี่ยนแปลงหรือสูญเสียสิ่งๆนั้นไป การที่เราได้ระบายความรู้สึกออกมาให้กับใครฟังสักคน แล้วคนๆนั้นรับฟังอย่างเข้าใจ แม้ไม่มีคำพูดเราก็รู้สึกดีข้อสำคัญ คนที่คุณจะระบายความรู้สึกต้องเป็นคนที่เราไว้ใจได้เท่านั้น เราถึงจะระบายความรู้สึกออกมาได้แบบหมดเปลือง
- เป็นผู้ฟังที่ดี
ลองเป็นคนรับฟังปัญหาของคนอื่นบ้างเวลาที่จิตใจเราเข้มแข็ง ถ้าจิตใจอ่อนแออยู่ไม่ควรไปรับฟังมากเดียวจะพากันตายหมู่ การที่เราได้รับฟังปัญหาของคนอื่นหลายคนจะทำให้เราเข้าใจ ชีวิต มากขึ้น มีประสบการณ์มากขึ้น มันทำให้เกิดความรู้สึกว่าเราพบเจอกับปัญหาแบบนี้คนเดียวในโลกนะยังมีอีกหลายคนที่เจอปัญหา บางคนหนักกว่าเราเสียอีกข้อสำคัญ ต้องฟังให้มากเน้นฟัง ไม่แนะนำในสิ่งที่ไม่รู้ หลีกเลี่ยงคำถามบ้างคำถาม - พิจารณาสิ่งที่เราได้รับนำมาเป็นบทเรียนปรับใช้ในชีวิตประจำวัน
การสูญเสีย การเปลี่ยนแปลงล้วนแต่เป็นบทเรียนที่ดีครับเป็นสิ่งที่มีค่ามากๆ ที่เรียกกันว่า ประสบการณ์ เป็นสิ่งแม้ในตำราเขียนไว้เราอ่านบ้างครั้ง ก็ไม่เข้าใจจนกว่าจะได้เจอด้วยตนเองถึงได้เข้าใจว่า อ่อออ!!เป็นแบบนี้เอง ที่นี้เราก็นำสิ่งต่างๆที่เราได้พบเจอไม่ว่าจะตัวเองหรือรับฟังคนอื่นมาประยุกต์ใช้กับตัวเรา อันไหนเหมาะสมก็เอามาใช้ สิ่งไหนไม่เหมาะสมก็ทิ้งไป ค่อยๆนำมาที่ละเรื่องๆที่ละเรื่องๆ จะทำให้เรามีกำลังใจแม้ว่าเราจะต้องเจอกับเหตุการณ์นั้นอีกครั้งมันก็จะทำให้เรามีเกราะป้องกันตัวแล้วจะเจ็บคราวนี้ก็น้อยหน่อย หรือบ้างครั้งไม่รู้สึกอะไรเลยด้วยซ้ำยกตัวอย่าง เรื่องของความรักหนุ่มสาวนี้ละใหม่ๆก็ดี พอเจอข้อเสียของแต่ละคนรับไม่ได้ เจอคนที่ดีกว่าก็เลิกรา คบกิ้ก คบซ้อน ฯลฯ พอความอกหักที่นี้ละเรื่องใหญ่เลยเสียใจ กินไม่ได้นอนไม่รับ เพราะไม่ได้เตรียมใจมาว่าต้องเลิกรา เจ็บละที่นี้ เจ็บแบบจุกอกไปไม่เป็นเลยทีเดียว บ้างคนเสียศูนย์ กินเหล้าเมายา กว่าจะกลับมาเป็นผู้เป็นคนก็นานแต่สำหรับคนที่อกหักจนชิน เน้นว่าจนชิน เรื่องพวกนี้ทำอะไรไม่ได้หรอกแต่มันก็มีเจ็บนิด เดียวหาใหม่ไม่เข็ด ฮ่าๆๆๆเมื่อเราสามารถใช้ชีวิตร่วมกับการเปลี่ยนแปลงและการสูญเสีย เราจะพบกับความสุขอีกรูปแบบหนึ่ง และถึงแม้ว่าเราจะเจอเหตุการณ์ร้ายๆเราก็สามารถผ่านมันไปได้อย่างแน่นอน โชคดีทุกคนครับ